To część polsko-niemieckiego projektu fotograficzno-literackiego o Dolnym Śląsku i jego trudnym, powojennym oswajaniu przez nowych mieszkańców.
Wystawę uzupełnia i w pewnym sensie komentuje publikacja o tym samym tytule, wydana wspólnie przez Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie i wrocławskie Wydawnictwo Warstwy w grudniu 2019 roku, w formie eseju fotograficznego, tzw. fotobooka, z fotografiami Agaty Pankiewicz i Marcina Przybyłki i tekstami dziesięciu polskich autorów, pisarzy, publicystów, kulturoznawców, w tym m.in.: Olgi Tokarczuk, Ziemowita Szczerka, Karola Maliszewskiego, czy Ilony Witkowskiej. Temat projektu to Dolny Śląsk widziany przez pryzmat historycznych zmian po drugiej wojnie światowej, cel – próba zrozumienia fenomenu regionu Polski, w którym po wojnie dokonała się niemal całkowita wymiana ludności.
Twórcy zaangażowani w projekt „Nieswojość/Unheimisch” wyznaczyli sobie ambitny cel przeprowadzenia pogłębionej refleksji nad procesem oswajania Dolnego Śląska przez Polaków, którzy po drugiej wojnie światowej zasiedlili obcy sobie obszar od wieków kulturowo przynależny do Niemców i przez nich zagospodarowany. Wystawa i publikacja dotyka bezpośrednio naszej codzienności, dlatego warto skorzystać z okazji, by przekonać się jak widzą ją inni.
Fotograficy Agata Pankiewicz i Marcin Przybyłko, redaktorzy publikacji i autorzy zdjęć składających się na wystawę, wyizolowali z przestrzeni dolnośląskich miast i wsi przykłady architektury i krajobrazu, gdzie „poniemieckie” miesza się z nowym, w najczęściej rażąco nieudanych połączeniach stylistycznych, kolorystycznych, a nawet funkcjonalnych. Ta „połamana rzeczywistość”, jak ją nazywa Ziemowit Szczerek – jeden z autorów tekstów zaproszonych do udziału w projekcie, jest tą samą rzeczywistością, w której żyjemy my, mieszkańcy Dolnego Śląska. I tą samą rzeczywistością, którą my, mieszkańcy dolnośląskiego Zgorzelca, porównujemy z rzeczywistością sąsiedniego Görlitz. Nasza, często bardzo krytyczna, ocena dostrzeganych różnic bywa też bardzo powierzchowna. Porównujemy najczęściej tu i teraz, ale nieczęsto pozwalamy sobie na refleksję o ludziach i przyczynach, z powodu których w krajobrazie miasta na przestrzeni lat zaszły takie, a nie inne zmiany. Fotografie tworzące wystawę „Nieswojość/Unheimisch” nie tylko bezkompromisowo odsłaniają blizny jakie pozostawiły po sobie w krajobrazie Dolnego Śląska powojenne gwałtowne zmiany kulturowe, ale też zachęcają do zastanowienia się nad nimi, nad sobą. Ta wystawa jest dla nas i o nas.
Dzięki inicjatywie Muzeum Śląskiego i spółki Kulturservice w Görlitz wystawę „Nieswojość/Unheimisch” można oglądać w galerii przy Bruderstrasse 9 w Görlitz od 6 lutego do 2 maja. Autorzy zdjęć: Marcin Przybyłko i Agata Pankiewicz wezmą udział w otwarciu ekspozycji, które zaplanowano na 6 lutego, na godzinę 17.00.
Godziny otwarcia: od poniedziałku do piątku w godzinach od 11:00 do 18:00, w soboty w godzinach od 13:00 do 18:00. Wstęp wolny. Zapraszamy!
