W świecie muzyki Olivier Messiaen jest uważany za outsidera ze względu na swój barwny i rozpoznawalny harmoniczny styl, ale przede wszystkim ze względu na bardzo szczególny sposób, w jaki traktuje pojęcie czasu. Swoją „muzyczną wizję”, utwór „Kwartet na koniec czasu” (Quatuor pour la fin du temps) skomponował oraz po raz pierwszy wykonał w trakcie niewoli w obozie jenieckim Stalag VIIIA, właśnie tutaj, w Görlitz (dzisiejszym Zgorzelcu). Pod wpływem trudnej sytuacji i przerażających warunków w obozie, jako źródło inspiracji wybrał biblijną Apokalipsę. W swoim dziele kompozytor buduje dźwiękowy świat, w którym imponujący archaniołowie, przyozdobieni kolorowymi tęczami, ogłaszają koniec świata, na przemian z hymnami uwielbienia na cześć Chrystusa. Ptakom została przypisana bardzo szczególna, mistyczna rola. Messiaen, oprócz tego, że był kompozytorem, był także znakomitym ornitologiem, uważał ptaki za posłańców Boga i często pozwalał, by ich pieśń odgrywała kluczową rolę w jego muzyce.
Geneza utworu sprawiła, że dzieło Messiaena szybko zdołało podbić serca szerokiej publiczności po wojnie. Również dla zespołu Het Collectief interpretacja „Kwartetu na koniec czasu” to wciąż zapierające dech w piersiach przeżycie. Raz po raz jesteśmy przytłoczeni uniwersalnym, mistycznym przesłaniem, jakie niesie ze sobą dzieło.
Informacje o zespole:
Zespół muzyki kameralnej Het Collectief powstał w 1998 roku w Brukseli. Grupa, w skład której od początku wchodzi doskonale zgrana piątka wybitnych muzyków, stworzyła intrygujące brzmienie dzięki niespotykanemu dotąd połączeniu instrumentów smyczkowych, dętych i fortepianu.
W swoim repertuarze Het Collectief powraca do II Szkoły Wiedeńskiej, czyli do korzeni modernizmu. Bazując na tych solidnych fundamentach, zespół zgłębia kluczowy repertuar dwudziestowieczny, w tym najnowsze trendy eksperymentalne. Grupa zyskuje uznanie również dzięki śmiałemu przenikaniu się kompozycji współczesnych i tradycyjnych oraz dzięki adaptacjom muzyki dawnej.
„Quatuor pour la fin du temps” to utwór absolutnie kluczowy w repertuarze zespołu. W styczniu 2022 Het Collectief nagra ten utwór po raz drugi, po pierwszym nagraniu CD w 2008 roku.
Thomas Dieltjens, fortepian
Wibert Aerts, skrzypce
Martijn Vink, wiolonczela
Julien Hervé, klarnet
Toon Fret, flet
Koncert odbywa się w ramach konferencji zamkniętej pt. „Europejskie narracje II wojny światowej - Obozy jenieckie jako miejsca pamięci w świetle dzisiejszych kontrowersji interpretacyjnych II wojny światowej” organizowanej przez Fundację Pamięć, Edukacja, Kultura.
Wstęp na koncert jest bezpłatny. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc wymagana jest wcześniejsza rezerwacja na adres: warsaw@diplobel.fed.be
Koncert zorganizowany jest przez Ambasadę Królestwa Belgii w Polsce przysparciu belgijskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Współorganizatorami wydarzenia jest Fundacja Pamięć, Edukacja, Kultura ze Zgorzelca oraz stowarzyszenie Meetingpoint Music Messiaen e.V. z Görlitz.
